Genus Lagenorhynchus

1. Witsnuitdolfijn
2. Atlantische Witflankdolfijn
3. Peale-Dolfijn
4. Zandloperdolfijn
5. Pacific Witflankdolfijn
6. Lagenorhynchus obscurus

De dolfijnsoort Lagenorhynchus, ook wel collectief ‘treuzelaars’ genoemd, zijn dolfijnen zonder duidelijk gevormde snavel die zich in gematigde en sub-polaire wateren bevinden. Ieder soort hiervan wordt gekenmerkt door de eigen unieke kleuren, en ieder heeft een aantal namen verkregen, meestal refererend aan de kleurpatronen. De naam Lagenorhynchus betekent ‘vlessensnuit’ en bepaalde individuele doldijnen van dit soort worden ook ‘plow-share-dolfijnen’ genoemd.

De white-beaked dolfijn vindt men in de koud-gematigde en de subarctische wateren van de Atlantische Oceaan en de Baltische Zee, ten zuiden van Cape Cod en Portugal. De naam albirostris betekent ‘witte snuit’, alhoewel de snavel niet eens altijd wit is. Witsnuit dolfijnen worden gekenmerkt door het lichte gedeelte achter de rugvin. De rug is donkergrijs met patronen van balkjes, streepjes, of tekens. Bij sommigen zijn de hals en buik ook wit. Ze zwemmen gewoonlijk in groepen van tussen de 10 tot 20 dolfijnen, maar soms ook in groepen van duizenden. Hoewel de witte-snuit dolfijnen niet bekend staan als ‘bow-riders’, zwemmen ze soms toch naar boten toe. Soms willen ze ook nog wel wat acrobatische kunstjes opvoeren, zoals om hun as draaien terwijl ze ondertussen op hun kant zwemmen en springen. Ze maken ook graag vaak luchtsprongen.

De Atlantische witflankdolfijn leeft in de Noord-Atlantische gematigde en subpolaire wateren, in min of meer dezelfde streken als de bovengenoemde white-beaked dolfijn. Het verschil tussen de witsnuitdolfijn en de witflankdolfijn is dat de laatste een opvallende oranje-gelige stip op de rugvin heeft, wat snel te zien is als de dolfijn het water uit springt.
Ook heeft deze dolfijnsoort duidelijker gevormde kammen en een dikkere staart dan de witsnuit dolfijn. Net als de witsnuitdolfijnen zijn deze ook snel, acrobatisch, en maakt ook regelmatig grote sprongen uite het water, hoewel niet zo vaak als de witsnuiten.

De Peale- Dolfijn komt in geringe mate voor, en is alleen te vinden langs de kusten van Zuid-Amerika en de Falkland Eilanden. Uiterlijk lijkt deze dolfijn op de white-sided dolfijn, en heeft witte vlekken aan het begin van beide zijkanten en een opvallende grijze stroken aan het einde van elke zijde van de staart. Het zijn over het algemeen langzame zwemmers, in tegenstelling tot de andere leden van deze soort. Ze zwemmen vaak in kleine groepjes, hooguit met z’n tienen. In de open oceaan kan dat oplopen tot 2000 dolfijnen.

De Zandloperdolfijn vindt men in het Zuidelijk Halfrond, ongeveer tussen de 45ste en de 65ste breedtecirkel. Deze naam refereert aan een opvallende pigmentatie op de zijkanten; twee witte en twee zwarte vlakken die samen komen. Door deze kleuring zijn ze gemakkelijk te herkennen. Deze soort is zeer schaars, en de enige informatie die we hebben is van maar 5 ‘museum exemplaren’ sinds 1974. Ze worden ook wel gezien samen met andere diepzee-vissoorten, zoals vinvis dolfijnen, snuitdolfijnen en blackfish.

De Lagenorhynchus Obliquidens is inheems aan de noordelijke Stille oceaan, van het zuidelijkste puntje van de Baja Californie in het westen, ten noorden van de Aleutische Eilanden, tot het zuiden bij noord Taiwan in het oosten. Ze blijven ten het zuiden van de arctische stromen. De rug is zwart en loopt over in lichter gekleurde plekken op de voorste gedeelten van iedere zijde. De buikzijde is wit, behalve het staartgedeelte. Net als de andere typen in deze soort zijn ze heel acrobatisch; ze maken grote luchtsprongen en tollen veel.

Ze zijn ook heel nieuwsgierig en niet bang voor mensen. Ze zwemmen in gigantische groepen van soms wel 2.5 km in de breedte en 16 km lang. Ze vermengen zich graag met andere marine zoogdieren, zoals bochelwalvissen, Grampers en zeehonden.

De Lagenorhynchus Obscurus ziet men alleen in de gematigde en koude gematigde wateren van het Zuidelijk Halfrond, vlakbij Zuid-Amerika, delen van Afrika, en Nieuw-Zeeland. De wetenschappelijke naam ‘obscurus’ refereert aan zijn onopvallende kleur. De zwarte en witte gedeelten op het lichaam lopen nogal in elkaar over, zonder de duidelijke scheiding hier tussen wat veel vaker voorkomt, bij de andere soorten. De rugvin heeft een opmerkelijke twee-kleurige pigmentatie, met een halve maan-vorm op de dalende kant die wel individueel verschillent. Het is een van de meest acrobatische dolfijnsoorten, en vooral de wildere dolfijnen van dit soort tollen al springend op hun lange staarten en maken salto’s. Ze zijn heel sociaal en laten mensen welwillig met ze spelen. Ze zijn buitengewoon intelligent; hun hersenen zijn in grootte en gewicht gelijk aan die van de mens.

Bibliography

Baker, Mary L. Whales, Dolphins, and Porpoises of the World. New York: Doubleday & Company, Inc., 1987.

Carwardine, Mark. Eyewitness Handbooks: Whales, Dolphins, and Porpoises. New York: Dorling Kindersley Ltd., 1995.

Ellis, Richard. Dolphins and Porpoises. New York: Alfred & Knopf, Inc., 1982.

Klinowska, Margaret. Dolphins, Porpoises, and Whales of the World: The IUCN Red Data Book. Gland, Switzerland: World Conservation Union, 1991.