Go to:
Photo library
Diagram library
Media library
The following images are copyrighted. Each image (or other media clip) can also be found in one of the libraries. More information of these copyrights can be found in these libraries.
Photo 1 (photo Lib. 1)
Mpeg movie 4 (media Lib.)
Photo 4 (photo Lib. 1)
Mpeg movie 2 (media Lib.)
|
Gedrag - Sociale Omgang en Communicatie
- Sociale omgang en communicatie - met andere dolfijnen
- Sociale omgang met elkaar
- Communicatie met elkaar
- Sociale omgang en communicatie - met mensen
- Sociale omgang met mensen
- Communicatie met mensen
Sociale omgang en communicatie - met andere dolfijnen
|
|
Sociale omgang met elkaar
|
Dolfijnen leven in groepen. De sociale omgang met elkaar is te vergelijken met die van mensen. Ze zijn aan elkaar gehecht en leven tezamen als een familie bij elkaar.
Het is natuurlijk niet alleen voor de gezelligheid om in zo'n grote groep te leven. Het is ook een bepaalde vorm van veiligheid die ze als individu niet hebben, maar wel als groep.
 | Een van de veiligheidsredenen is de jongste generatie. Tot ongeveer hun 2e jaar worden de jonge dieren beschermd door de moeder. Als er bijvoorbeeld voedsel gezocht moet worden door de moeder, neemt een van de tantes het oppassen over. Dit doen ze door tussen moeder en jong in te gaan zwemmen. Als de moeder terugkomt, neemt ze haar kind op dezelfde manier weer terug. Voor de jonge dolfijnen is het dus zorg dat er goed gecommuniceerd wordt, en dat is voor eigen veiligheid. Het is wel leuk om te weten, dat de mannen absoluut niet welkom zijn bij het jong. Ze doen er ook verstandig aan niet te dichtbij te komen. |
| Het voedselvangen zelf gebeurt ook in een grote groep. Ze kunnen een grote school vissen insluiten, en vervolgens een voor een toetasten. Dit doen ze door rechtop zwemmend in een cirkel om de school vis 'heen te staan'. Als de dolfijnen hier egoïstisch zijn of niet goed kunnen samenwerken, komt er natuurlijk helemaal niets van eten terecht. |
| Nog een voordeel van een groepsverband is dat de dolfijnen zichzelf extra goed kunnen verdedigen. Door hun uitstekende zwemkunsten en de grote snelheid die ze kunnen opbouwen (40 kilometer per uur) kunnen ze met een paar man zelfs een orka aan. Om aan te vallen hebben ze een keiharde neus, waarmee ze op een vijand kunnen inbeuken. Als extra wapen hebben ze scherpe tanden, en een zeer sterke staart waarmee ze harde klappen kunnen uitdelen. Een haai zal het dus ook nooit winnen van een paar dolfijnen. Nu duikt er natuurlijk gelijk een vraag op, of de dolfijnen al deze wapens niet zullen gebruiken om elkaar eventueel te lijf te gaan. Het antwoord is ja, net als bij ons ontstaan er soms onderlinge ruzies. Een van de oorzaken kan zijn een vrouwtje, of gewoon irritatie. Bij de meeste dolfijnen is dan ook een ietwat gehavende huid te zien (goed te zien van dichtbij), die meestal door een andere dolfijn is veroorzaakt. |
In groepen leven blijkt dus niet alleen een noodzaak, maar het is natuurlijk ook erg gezellig. Dolfijnen gaan (nu weer net als mensen), graag met elkaar om. Spelen behoort tot de dagelijkse tijdsbestedingen. Ze spelen het liefste samen, maar ze kennen ook heel wat 'eenpersoons' spelletjes. Een van de spellen is zwemmen. Ze springen graag, en doen ook onder water de gekste dingen. Zo maken ze met het blaasgat soort ringen onder water vanlucht, die ze vervolgens beneden proberen te houden. [Meer informatie hierover kunt u vinden in de volgende sectie: speelsheid.] In deze sectie zijn ook een aantal video's te bekijken.
Een andere bezigheid van de dolfijn is slapen. Dolfijnen kunnen natuurlijk niet volledig in slaap vallen, want dan zouden ze verdrinken. Maar hoe komen dolfijnen dan aan hun rust? Het antwoord is vanzelfsprekend, namelijk door af en toe 'half' te slapen. Dolfijnen hebben de mogelijkheid om de ene hersenhelft stil te leggen, en met de andere hersenhelft zwemmen ze rond en halen ze adem. Je kunt het goed zien als ze slapen, het ene oog zit dan namelijk dicht. Als ze af en toe een hersenhelft stilleggen rusten ze volledig uit.
Je zou het niet zeggen, maar dolfijnen 'babbelen' ook graag met elkaar. Mensen die veel met dolfijnen optrekken zien soms twee dolfijnen heftig met elkaar discusieren. Nu komen we aan bij het volgende gedeelte van dit onderwerp, namelijk de communicatie met elkaar.
|
Communicatie met elkaar
|
Dolfijnen kunnen met elkaar communiceren door middel van hele hoge (ultrasone) geluiden. Het gehoor van dolfijnen is veel gevoeliger dan dat van mensen. Het kan geluiden waarnemen tot een frequentie van 200.000 Hertz (trillingen per seconde). Dit is in tegenstelling tot het gehoor van de mens (dat een frequentie bereikt van 20.000 Hertz) ontzettend hoog. Dolfijnen kunnen dus geluiden produceren, die voor ons veel te hoog zijn.
Deze hoge frequentie heeft ook voordelige gevolgen voor de oriëntatie. De ultrasone geluiden die ze produceren worden weerkaatst, en zo kunnen ze ook in het donker een voorwerp (of prooi) lokaliseren. Dolfijnen kunnen ook worden gestoord door andere (hoge) geluiden in de zee, en soms verliezen ze hierdoor zelfs compleet hun oriëntatie. Het gevolg is vaak te zien in de krant of op tv, de dolfijnen kunnen per ongeluk aanspoelen op het strand. [Meer informatie bij 'navigatie en echolocatie'.]
|
Sociale omgang en communicatie - met mensen
|
|
Sociale omgang met mensen
|
Zoals gezegd spelen dolfijnen graag. Het liefst zoeken ze een kameraad om mee te spelen. Je ziet wel eens dat dolfijnen proberen mee te zwemmen met een boot, of dat ze naar het strand toegaan waar de mensen zitten. Ook worden er soms mensen gered door dolfijnen, terwijl ze al bijna verdronken waren. Hoe zit het dan, waarom lijkt het alsof dolfijnen zo ontzettend graag omgaan met mensen?
Deze vraag is voor veel mensen, en ook geleerden (biologen) nog niet echt duidelijk. De meeste mensen zeggen echter dat dit simpelweg speelgedrag is. Er zijn observaties geweest dat dolfijnen ook matrassen en stukken hout naar de kant brengen. Dat maakt het argument van "dolfijnen redden verdrinkende mensen" onwaardig. Verder is het bewezen dat dolfijnen graag spelen, en de mens is natuurlijk wel een heel leuk speeltje. Dit is waarschijnlijk ook de reden dat dolfijnen zo graag met mensen omgaan. [Lees 'intelligentie en taal.]
Dolfijnen zijn erg leergierig. Net als honden, zijn dolfijnen makkelijk te trainen voor shows. Dit meestal niet eens tegen hun zin in. Je hebt dolfijnen die, als je ze een bal geeft, de bal houden omdat ze hem zo leuk vinden. De mens is dus niet alleen een leuk speeltje, maar ze maken ook nog eens van alles wat het plezier van de dolfijn groter maakt. Hier maken wij als mens ook weer gebruik van, door ze in een dolfinarium te stoppen. Want ook wij vinden omgekeerd de dolfijn een leuk speeltje.
De omgang tussen dolfijnen en mensen is dus vrij goed en soepel, maar ook hebben we, net als mensen en dolfijnen onderling wel eens ruzie. Dit zijn vaak misverstanden in de communicatie, waar ik in het volgende tussenkopje over zal vertellen.
|
Communicatie met mensen
|
Het is vrij moeilijk communiceren tussen dolfijnen en mensen. We hebben een compleet andere taal, en bovendien hebben dolfijnen geen stembanden. Dolfijnen communiceren door de extreem hoge, voor ons onhoorbare geluiden via het luchtgat. De mens heeft apparaten ontwikkeld - wat dolfijnen trouwens helemaal niet kunnen - die ook dat soort geluiden produceren en opvangen. Er zijn een heleboel biologen bezig om de taal te ontcijferen, maar dat is nog maar in beperkte mate gelukt. De dolfijnen in een dolfinarium kennen allerlei tekens, waardoor we elkaar wel gedeeltelijk kunnen begrijpen. De bewegingen van een dolfijn geven voor de mens een mogelijkheid ze deels te verstaan. Dit is het geval bij de oppassers, of andere mensen die veel met dolfijnen te maken hebben.
Er is nog een probleem met de communicatie. Dolfijnen hebben geen gelaatsuitdrukking. Ze hebben altijd dezelfde leuke lachende bek, ook als ze boos zijn. Bovendien laten ze verder ook weinig merken als ze boos zijn. Als je soepel en zonder problemen met dolfijnen wilt zwemmen, zul je toch een soort voorafgaande cursus moeten volgen voor de veiligheid. Het gebeurt jammer genoeg te vaak dat dolfijnen op iemand 'inhakken' slechts door een verkeerde communicatie.
|
|
|
Bibliography
"Dolphins and Whales (14)," Encyclopedia Grzimek (1974),
Vol. 11, page 506 - 570.
Encyclopedia Grzimek (1974),
Vol. Behaviour, page 49, 147, 156, 218, 221, 320.
Toinny Walet Lukken. Personal Interview. 15 June, 1998.
| |
>: Bradford Hovinen, Onno Faber, Vincent Goh
